Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda, İklim Kanunu Teklifi’ne ait 5 madde daha kabul edildi. Yeni düzenlemelerle birlikte sera gazı emisyonlarından elde edilen gelirlerin nasıl kullanılacağı ve bütçeye nasıl aktarılacağına dair detaylar netleşti.
Gelirlerin Kullanımına Yeni Düzenleme
Yeni yasaya göre, emisyon izinlerinden, Emisyon Ticaret Sistemi’nden (ETS) ve karbon kredilerinden elde edilecek gelirlerin belirli bir kısmı özel gelir olarak kaydedilecek. Bu kaynaklar, yalnızca yeşil dönüşüm ve iklim değişikliğiyle mücadele için kullanılabilecek.
Bu gelirlerin tamamı İklim Değişikliği Başkanlığı bütçesinde özel ödenek olarak gösterilecek ve doğrudan bu kurum tarafından yönetilecek. Kullanılmayan ödenekler ise bir sonraki yıl bütçesine aktarılabilecek. Bu konuda yetki Cumhurbaşkanı’na verildi.
Döner Sermaye Kuruluyor
İklim Değişikliği Başkanlığı, 10 milyon TL sermayeli bir döner sermaye işletmesi kurabilecek. Gerek görülürse bu sermaye 5 katına kadar çıkarılabilecek. Döner sermaye faaliyetleri, yine Başkanlık tarafından hazırlanacak yönetmelikle belirlenecek.
Gelirlerin Tahsili ve Kullanımı
Sera gazı emisyonlarına dair toplanacak gelirlerin nasıl toplanacağı ve bütçede nasıl kullanılacağı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın onayıyla çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.
Adil Geçişe Destek
Elde edilen gelirin yüzde 10’una kadarı, “adil geçiş” politikalarına destek amacıyla başka kurumlara transfer edilebilecek. Bu kaynak, sadece bu amaç doğrultusunda kullanılmak üzere tahsis edilecek.
İklim Dostu Yatırımlara Öncelik
Yeni yasayla birlikte, iklim dostu yatırımlar, yeşil büyüme ve teknolojik dönüşüm gibi alanlara destek verilecek. Kamu kurumları ve özel sektör, bu desteklerden yararlanabilecek.
İdari Para Cezaları Artıyor
Yeni düzenlemeyle birlikte, sera gazı emisyonlarını raporlamayan ya da kurallara uymayanlara yüksek para cezaları getirildi:
- Emisyon raporu sunmayanlara 500 bin TL’den 5 milyon TL’ye kadar
- Ozon tabakasına zarar veren maddeleri kullananlara 2,5 milyon TL
- Florlu sera gazlarıyla ilgili ihlallere 1 milyon TL’ye kadar ceza
- Raporları zamanında sunmayanlara 120 bin TL
- Cezalar tekrarlandığında kademeli olarak artırılacak
- En fazla 50 milyon TL ceza uygulanabilecek
- ETS kapsamındaki işletmelere özel cezai hükümler getirilirken, düzenlemeye uymayanlara faaliyet durdurma, emisyon izni iptali gibi yaptırımlar da uygulanabilecek.
Denetim Yetkisi Başkanlıkta
Yasa kapsamında tüm denetim ve cezai işlemler İklim Değişikliği Başkanlığı’nın yetkisine bırakıldı. Denetimler gerektiğinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın taşra teşkilatları aracılığıyla da yapılabilecek.
Meclis’te Görüşmeler Devam Edecek
Kabul edilen 5 maddenin ardından TBMM Başkanvekili Celal Adan oturuma ara verdi. Komisyon yerini almadığı için birleşim, yarın saat 14.00’te yeniden toplanmak üzere kapatıldı.